Veelgestelde vragen
Wat is Vrijmetselarij?
De vrijmetselarij is een niet-religieuze stroming, berust op een eeuwenlange traditie. Het is een methode om de persoonlijke geestelijke ontwikkeling en ethiek te bevorderen. Kenmerkend daarbij is het gebruik van symbolen en ritualen en het feit dat men dat in de vorm van een genootschap samen met anderen doet. Vrijmetselaren geloven 'ieder op eigen wijze' dat er meer is tussen hemel en aarde dat onze mensheid beweegt.
Onafhankelijk van enige politieke of religieuze beweging is de vrijmetselaar zich bewust van zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het streven van iedere vrijmetselaar is voortdurend aan zichzelf te bouwen, zijn 'ruwe steen' te bewerken, om daardoor bewuster in de samenleving te functioneren en voor anderen en zichzelf in het dagelijkse leven meer te betekenen.
Tussen vrijmetselaren vindt regelmatig gedachtewisseling plaats. Niet om het eigen gelijk te bewijzen, maar om samen het ware of betere te ontdekken. Die gezamenlijke zoektocht uit zich onder meer door in beslotenheid te streven naar oprechte broederschap.
Werken met symbolen:
De werkwijze van de Orde van Vrijmetselaren is die van inwijding. Dit is een ritueel spel, waarin het wezenlijke van de mens zelf, zijn plaats tot 'de grond der dingen' verbeeld wordt. Dit spel wordt vorm gegeven middels inwijding tot Leerling, Gezel en Meester. Kenmerkend voor de Orde is het werken met symbolen, die gebruikt worden voor begrippen of voorstellingen van innerlijke processen, die moeilijk onder woorden te brengen zijn.
Ieder lid van de Orde zal naar eigen aard en inzicht deze symboliek moeten verwerken en er inhoud aan geven. De symboliek vindt men in de inrichting van de ruimte, de attributen, de handelingen en in de verschillende rollen die tijdens het rituele spel gespeeld wordt.
Terug naar begin pagina
Wie is een vrijmetselaar?
Formeel gesproken is men een Vrijmetselaar als men is opgenomen in een “Loge” en als zodanig is “ingewijd”. Ondanks de veelheid aan verschillen tussen de individuele leden, spreekt ieder lid het volgende aan: “De vrijmetselaar zoekt op wat mensen verbindt en tracht weg te nemen wat hen verdeelt, opdat het ideaal van een allen verbindende broederschap gestalte kan krijgen. Daarbij aanvaardt hij een persoonlijke verantwoordelijkheid ten opzichte van de wereld, die hij ziet als een te voltooien bouwwerk waarvan iedere mens een levende bouwsteen is. Hij verricht die arbeid in het licht van een hoog beginsel. De vrijmetselaar erkent de hoge waarde van de menselijke persoonlijkheid, de gelijkwaardigheid van alle mensen, ieders recht om zelfstandig te zoeken naar waarheid en ieders verantwoordelijkheid voor zijn doen en laten”. Het is een deel van lid 1 van Artikel 1 van de “Ordegrondwet.” Het spreekt voor zich dat de Vrijmetselarij met dit zeer liberale gedachtegoed een gevaar kan vormen voor andersdenkenden met dogma’s en voorschriften die de persoonlijke vrijheid aan banden willen leggen.
Het lidmaatschap van de Orde, en daarmee dat van de Loge, staat open voor iedere man van goede naam; dat wil zeggen zijn reputatie mag geen aanleiding geven tot discussie. Hij moet zich kunnen verenigen met de statuten en reglementen van de Orde en de Loge. Er bestaat geen enkele beperking naar geloof, ras, afkomst, maatschappelijke positie of nationaliteit. De minimale leeftijd is 18 jaar.
Vrijmetselaren zijn vrije mannen die, in het besef van hun eigen beperkingen, zelfstandig en zonder door dogma's te worden gehinderd, naar waarheid willen zoeken. Zij volgen een zoektocht naar de Oorsprong der Dingen, naar de orde in het universum, in maat en getal. De vrijmetselaar doet dat zelfstandig en zonder dogma’s. Een kerk weet, een vrijmetselaar zoekt.
Ook onderzoekt de vrijmetselaar de tegenstelling tussen verscheidenheid en eenheid, tijdelijkheid tegenover eeuwigheid en eindigheid tegenover oneindigheid. Voor de vrijmetselaar is de tolerantiegedachte een bestaansvoorwaarde.
Zonder tolerantie is vrijmetselarij niet mogelijk omdat wij uit zeer uiteenlopende levenskringen komen. De Vrijmetselaar treft in zijn Loge een bonte verzameling van individuen aan. Uit alle geledingen van de maatschappij en met een uiteenlopende levensbeschouwelijke achtergrond. Wat zij gemeen hebben is een open oog en oor voor de opvattingen en anderen, een hoge mate van tolerantie ten opzichte van andersdenkenden en de wens om als mens te groeien. Naast de persoonlijke ontwikkeling wordt daarbij een positieve bijdrage aan de maatschappij te kunnen leveren als belangrijk ervaren.
Door de combinatie van verschillende leeftijden, beroepen en geloofsopvattingen ontstaat in de loge een unieke sfeer waar we ongedwongen van elkaar kunnen leren en elkaars geest scherp kunnen houden. We wisselen zienswijzen uit zonder mekaar te hoeven overtuigen. Deze luistervaardigheid zonder vooroordeel komt ons ten goede in ons dagelijkse leven. De filosofie van de Vrijmetselarij helpt ons bij het zelfbewust zijn van onze levenskeuzes en opvattingen. Juist daardoor kunnen we in een steeds complexere samenleving onze plaats bepalen.
Terug naar begin pagina
Waarin onderscheidt de Vrijmetselarij zich van andere organisaties en stromingen?
Alhoewel het samen met anderen en door een geheel eigen werkwijze werken aan jezelf, het tot ontwikkeling laten komen van de eigen kern, specifiek voor de Vrijmetselarij is, draagt het ook een aantal kenmerken die lijken op spirituele organisaties, het humanisme en sociëteiten als Lions en Rotary. Vanzelfsprekend kent de Vrijmetselarij ook de kenmerken van een succesvolle mannengemeenschap, waaronder het sociëteitsgevoel. Maar de argwaan die in brede kring bestaat, dat de Vrijmetselarij een soort sekte is die een geheime esoterische leer of leerstellingen bezit, is ongegrond.
Terug naar begin pagina
Kan iedereen lid worden?
Uit het voorgaande mag blijken dat het lidmaatschap voor iedere “vrij man van goede naam” open staat. Kandidaten moeten minimaal 18 jaar oud zijn. Men wordt echter niet gevraagd om lid te worden: het initiatief dient van de geïnteresseerde zelf uit te gaan. Diegenen die geen enkele binding met symbolen ervaren, zullen er echter minder hun voordeel mee kunnen doen. Anders dan wel eens gedacht wordt is het ook geen elitaire mannenclub. De leden komen uit alle geledingen van de maatschappij en er is geen relatie met de maatschappelijke of intellectuele status. Omdat het een mannengenootschap is heerst er naast de spirituele en maatschappelijke oriëntering ook een sfeer zoals die bijvoorbeeld bij de Rotary en Lions kan worden aangetroffen. Deze laatste organisaties vervullen echter een belangrijke functie in het versterken van de eigen maatschappelijke positie. Het gedachtegoed van de Vrijmetselarij kan deels goed met dat van het humanisme vergeleken worden. Maar bij deze stroming ontbreekt het kenmerkende van de methode van de Vrijmetselarij en de spirituele aandacht.
Terug naar begin pagina
Heeft de Vrijmetselarij geheimen?
De Vrijmetselarij is een besloten genootschap met een beperkt aantal geheimen. Zo worden de teksten van rituelen alleen aan leden bekend gemaakt. Het effect van een inwijding zou vrijwel geheel weggenomen zijn als de kandidaat al precies wist wat er te gebeuren staat. In het verleden zijn Vrijmetselaren vaak vervolgd (in ons land b.v. tijdens de Duitse bezetting) en zijn samenkomsten verboden. De nadruk op de eigen verantwoordelijkheid en keuzevrijheid staat op gespannen voet met een regime (of dat nu wereldlijk ofwel kerkelijk is), dat geen ruimte biedt aan persoonlijke interpretatie en handeling. Iets dat verboden wordt krijgt al vaak iets geheimzinnigs.
Mogelijk hangt er ook een waas van geheimzinnigheid om de Vrijmetselarij door het gebruik van symbolen (dat mogelijk een associatie met magie oproept) en de gebruikmaking van het gedachtegoed uit het oude China, India en Egypte en meer recent het door de Kerk sterk vervolgde Gnosticisme dat in de eerste eeuwen van onze jaartelling een belangrijk stempel op het Christendom had gedrukt.
Met dit gedachtegoed wordt de zoekende mens binnen de Vrijmetselarij op subtiele wijze geconfronteerd en voor velen is dat een wat minder bekend terrein en alleen al daardoor geheimzinnig. Degenen die verwachten een leerschool in de mystiek te doorlopen, komen bedrogen uit. Bij een goed uitgevoerde plechtige bijeenkomst, waar iedereen passief dan wel actief aan deelneemt, kan het echter goed zijn dat de deelnemer een mystieke ervaring heeft. Maar deze is dan steeds van persoonlijke aard. De Vrijmetselarij is in zoverre als esoterisch te beschouwen, dat haar stelsel van gebruiken en symbolen met een specifieke inhoud aan lang bestaande ideeën gekoppeld worden en daardoor een geladenheid meekrijgen, die voor buitenstaanders moeilijk te doorgronden is. Dat eeuwenoude gedachtegoed wordt door training en inwijding toegankelijker; dat zou men esoterisch kunnen noemen.
Terug naar begin pagina
Waarom alleen voor mannen toegankelijk?
Het feit dat de Vrijmetselarij alleen voor mannen open staat is zowel haar kracht als haar zwakte. Het zou de indruk kunnen wekken dat het belang van vrouwen in de zoektocht naar de essentiële waarden van het bestaan ondergeschikt of van minder waarde zou zijn. Uiteraard is dit niet de reden. Het vrouwelijk aspect is zelfs van essentieel belang. Dit aspect is echter niet alleen aan de vrouw voorbehouden. De reden is deels historisch, maar in feite van heel praktische aard. Het is van belang dat een Vrijmetselaar zich kwetsbaar op durft te stellen en geen behoefte heeft om zich een houding te geven. Dat gaat voor veel mannen in een mannengemeenschap met een hoge mate van geborgenheid gemakkelijker dan in een gemengd gezelschap. Voor deelname aan de Vrijmetselarij is toestemming van de partner overigens een voorwaarde. De van oorsprong ambachtelijke loges kenden ook alleen mannelijke werkers. De daaruit voortgekomen speculatieve Loges hebben deze lijn doorgetrokken.
Het lidmaatschap voor de Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden staat alleen open voor mannen vanaf 21 jaar. Dat is voor een deel traditioneel bepaald. Veel Vrijmetselaren zijn van mening dat als vrouwen tot de ‘arbeid’ worden toegelaten er iets van de specifieke sfeer in de loge verloren gaat. Door toetreding van vrouwen tot de orde zou er iets van de openheid naar elkaar toe verloren kunnen gaan en zou stereotyp 'mannelijk' gedrag versterkt kunnen worden. Dit wil niet zeggen dat er voor vrouwen geen vergelijkbare organisaties zijn. Zij kunnen terecht bij de gemengde loge of de Vita Feminea Textura, waarin alleen vrouwen voor het lidmaatschap in aanmerking komen.
Terug naar begin pagina
Wat betekenen passer en winkelhaak?
Op veel plaatsen komt men het symbool van een geopende passer met daaroverheen een winkelhaak tegen. Dit is het logo van de Vrijmetselarij, waarbij de passer kan duiden op het uitstralende geestelijke licht, dat wordt opgevangen door de winkelhaak, in dit verband het stoffelijke aspect. Ook legt het zowel een verband met de Bouwsymboliek als met de geometrie.
Terug naar begin pagina
Welke procedure wordt gevolgd om tot het lidmaatschap te kunnen komen?
Iedere Loge heeft een eigen identiteit. Van belang is dat een kandidaat zich in de Loge thuis zal voelen. Om daar over en weer zeker van te zijn wordt er een aantal gesprekken gevoerd met de kandidaat, alvorens hij als lid zal worden aangenomen. Men wordt nimmer gevraagd om toe te treden: een belangstellende dient eerst zelf het initiatief te nemen. Dat kan op diverse manieren; daar is geen voorschrift voor. Het meest praktische is om contact te zoeken met onze Loge. Adresgegevens kunt u vinden op onze contact pagina.
In de meeste gevallen zal een vrijmetselaar een of meerdere gesprekken met u voeren en wordt samen besloten of de procedure voortgezet wordt. Dan start het formele gedeelte door het in vullen van een aanmeldingsformulier. Het aanmeldingsformulier passeert de Commissie van Onderzoek, die samen met u intensief zal nagaan of de Vrijmetselarij iets voor u is en of u iets voor de Vrijmetselarij kunt betekenen. Dat onderzoek verloopt in een aantal stappen, waarin ook zelfwerkzaamheid verwacht wordt. Zo zal u worden gevraagd een aantal vragen te beantwoorden en er vindt minimaal één gesprek met de Commissie van Onderzoek en met de Voorzittend Meester van onze Loge plaats.
Als iedereen in dit voortraject uw aanmelding steunt, wordt uw kandidatuur en het verslag van de commissie van Onderzoek in de Loge aan de orde gesteld. Na stemming en goedkeuring volgt een landelijke procedure, waarbij uw naam in alle Loges in de lijst van kandidaten wordt voorgelezen. Vervolgens komt ook het fiat van het Hoofdbestuur en staat niets, buiten uzelf, een inwijding meer in de weg.
U begrijpt dat de procedure enige tijd in beslag zal nemen en gauw tussen de zes en tien maanden ligt. Dit is voor beide partijen een voordeel. Er worden geen overhaaste beslissingen genomen. Uw deelname is gewoonlijk voor de rest van uw leven en meer dan een gewoon lidmaatschap van een vereniging. Mocht u op enig moment besluiten de procedure te willen stoppen of uw deelname aan de Vrijmetselarij te willen beëindigen, dan bent u daar volkomen vrij in. Er volgt een aantal formaliteiten en ontmoetingen met leden van de loge, waarbij vooral gepeild wordt of een kandidaat de methode en de waarden van de Vrijmetselarij zal onderschrijven. Dit is nodig om het karakter van de vereniging te beschermen en om een nieuw lid mogelijke teleurstellingen te besparen. Bij goedkeuring van de kandidaat volgt de inwijding als leerling vrijmetselaar.
Terug naar begin pagina
Geïnteresseerd?
Bovenstaande informatie geeft slechts een indruk van de vrijmetselarij en is dus verre van volledig. Toch bent u wellicht nieuwsgierig geworden en wilt u meer weten. In alle gevallen kunt u vrijblijvend contact met ons opnemen. U kunt kiezen uit de volgende mogelijkheden:
* U kunt een van onze onze informatieavonden bezoeken.
* U kunt een vrijblijvend gesprek voeren met een lid van onze loge.
* Voor meer informatie kunt u natuurlijk ook altijd contact met ons opnemen.